top of page
Νομοθεσία κρασιού

Η ελληνική νομοθεσία οίνου πρωτοθεσπίστικε το 1971. Από τότε βέβαια έχουν γίνει πολλές τροποποιήσεις, όχι όμως αρκετές, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα.

Η προστασία του κρασιού νομοθετικά είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο, που θα το δούμε αναλυτικά στο μέλλον. Αυτό που σίγουρα θα πρέπει να γνωρίζουμε όλοι, είναι ότι μας αφορά για την ανάγνωση της ετικέτας που πρόκειται να αγοράσουμε, ώστε να γνωρίζουμε τι κρασί πίνουμε.

 

Από τα βασικά νομοθετικά πλαίσια είναι οι τοπωνυμίες και κάποιες βασικές ενδείξεις στην ετικέτα, που στην ουσία φανερώνει την ταυτότητα του κρασιού.

Αλήθεια...γνωρίζουμε βάση ετικέτας τι κρασί αγοράζουμε, για ποιο λόγο το πληρώσαμε όσο το πληρώσαμε και εν πάση περιπτώσει τι κρασί θα πιούμε;

Γνωρίζουμε την διαφορά ενός οίνου Π.Ο.Π. από ενός Π.Γ.Ε. και ενός Απλού Επιτραπέζιου;

Γιατί άραγε υπάρχουν κρασιά που λέγονται ''Σαντορίνη'', ''Νεμέα'', ''Νάουσα'';

Τι σημαίνει η σήμανση στην ετικέτα ''reserve'';

 

Όλα είναι κατοχυρωμένα βάση νομοθεσίας και αυτό ακριβώς θα δούμε.

Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει δύο βασικές κατηγορίες οίνου:

 

  • Τους Οίνους Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) και

  • Τους Επιτραπέζιους Οίνους

Στην πρώτη κατηγορία συμπεριλαμβάνονται οι πρώην οίνοι Ο.Π.Α.Π. (Ονομασία Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας) και οι Ο.Π.Ε. (Ονομασία Προέλευσης Ελεγχόμενη).

 

Το σκεπτικό του νομοθέτη ήταν να προστατευτούν οι ιστορικές οινοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας και οι ποικιλίες τους. Οριοθετήθηκαν γεωγραφικές ζώνες  με κάποιες αυστηρές δεσμεύσεις για τους οίνους που θα παραχθούν από αυτές.

Οι βασικότερες εξ αυτών είναι:

  1. Η ποιότητα και τα χαρακτηριστικά του κρασιού να οφείλονται αποκλειστικά στο ιδιαίτερο γεωγραφικό περιβάλλον.

  2. Τα σταφύλια από τα οποία παράγεται να προέρχονται αποκλειστικά μέσα από τη γεωγραφική αυτή ζώνη.

  3. Το οινοποιείο να βρίσκεται επίσης στη συγκεκριμένη γεωγραφική ζώνη.

  4. Οι ποικιλίες να είναι συγκεκριμένες σε κάθε γεωγραφική ζώνη, ακόμα, σε πολλές περιπτώσεις, και ως προς την αναλογία τους και ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά οινοποίησής τους.

  5. Τα κρασιά τους υποχρεούνται να φέρουν στο στόμιό τους ενδεικτική ταινία ασφαλείας.

  6. Υποχρεούνται να κυκλοφορούν στο εμπόριο μόνο σε γυάλινη φιάλη και να έχουν πώμα φελλού.

 

Από την στιγμή που θα ελεγχθούν ως προς τις υποχρεώσεις τους, αποκτούν και δικαιώματα.

  1. Εχουν το δικαίωμα της αναγραφής της αμπελουργικής ζώνης από όπου προέρχονται.

  2. Έχουν το δικαίωμα αναγραφής της χρονολογίας εσοδείας του σταφυλιού ή σταφυλιών, που παίρνουν μέρος στο κρασί.

 

Επιπροσθέτως για τους οινούς Ο.Π.Ε. (Φυσικώς Γλυκύς Λιαστός και Γλυκός Φυσικός), ισχύουν δύο ακόμη προυποθέσεις εκτός από ότι ισχύει για τους Π.Ο.Π.

  1. Παράγονται από σταφύλια αμπελώνων με χαμηλή στρεμματική απόδοση.

  2. Θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένους όρους ως προς την κλάδευσή τους και ως προς την ελάχιστη περιεκτικότητά τους σε σάκχαρα.

 

Ο οίνος Φυσικώς Γλυκύς Λιαστός, παράγεται από σταφύλια που έχουν αφεθεί στο ήλιο για κάποιες μέρες (συνήθως 15-30), δεν περιέχουν καθόλου προσθήκη αλκοόλης ή αποστάγματος και πρέπει η αναλογία των σακχάρων του να είναι 300γρ/λίτρο. Γνωστός Φυσικώς Γλυκύς Λιαστός οίνος είναι το Vinsanto Σαντορίνης.

 

Ο οίνος Γλυκός Φυσικός προέρχεται από σταφύλια με φυσικό αλκοολικό βαθμό τουλάχιστον 12%, παράγεται με συνολικό αλκοολικό βαθμό από 15 ως 22% και ο ολικός του αλκοολικός τίτλος να είναι τουλάχιστον 17,5%. Γνωστός Γλυκός Φυσικός Οίνος είναι η Μαυροδάφνη Πατρών.

 

Στην δεύτερη κατηγορία υπάρχουν οι Επιτραπέζιοι Οίνοι στους οποίους υπάγονται οι:

  • Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (οι πρώην “Τοπικοί Οίνοι”)

  • Οίνοι ‘Ονομασίας κατά Παράδοση’ και

  • Απλοί Επιτραπέζιοι Οίνοι.

 

Οι οίνοι Π.Γ.Ε. χωρίζονται σε 3 επίπεδα, τα οποία καθορίζονται από το γεωγραφικό τους εύρος.

 

1. Διαμερισμάτων. Τα κρασιά αυτού του επιπέδου πρέπει να προέρχονται από τις προκαθορισμένες ζώνες που έχουν θεσπιστεί και βρίσκονται εντός του κάθε διαμερίσματος. Η οινοποίησή τους μπορεί να γίνει οπουδήποτε εντός των ορίων του διαμερίσματος.

 

Τα διαμερίσματα αυτά, κατά αλφαβητική σειρά, είναι: ΠΓΕ Αιγαίο, ΠΓΕ Ήπειρος, ΠΓΕ Θεσσαλία, ΠΓΕ Θράκη, ΠΓΕ Κρήτη, ΠΓΕ Μακεδονία, ΠΓΕ Πελοπόννησος, ΠΓΕ Στερεά Ελλάδα.

 

2. Περιφερειακών Ενοτήτων. Τα κρασιά αυτού του επιπέδου, οφείλουν να περιορίζονται στα γεωγραφικά όρια μιας περιφερειακής ενότητας, δηλαδή ενός συγκεκριμένου νομού. Τα σταφύλια των κρασιών αυτών, καθώς και η οινοποίησή τους πρέπει να προέρχονται από αυτή την περιφερική ενότητα. Στο επίπεδο αυτό, έχουν καθοριστεί και συγκεκριμένες ποικιλίες καθώς και τύποι κρασιών.

 

Οι ενότητες (νομοί) αυτές αλφαβητικά είναι : ΠΓΕ Αργολίδα, ΠΓΕ Αρκαδία, ΠΓΕ Αττική, ΠΓΕ Αχαΐα, ΠΓΕ Γρεβενά, ΠΓΕ Δράμα, ΠΓΕ Δωδεκάνησα, ΠΓΕ Έβρος, ΠΓΕ Εύβοια, ΠΓΕ Ζάκυνθος, ΠΓΕ Ηλεία, ΠΓΕ Ημαθία, ΠΓΕ Ηράκλειο, ΠΓΕ Θάσος, ΠΓΕ Θεσσαλονίκη, ΠΓΕ Ιωάννινα, ΠΓΕ Καβάλα, ΠΓΕ Καρδίτσα, ΠΓΕ Καστοριά, ΠΓΕ Κέρκυρα, ΠΓΕ Κοζάνη, ΠΓΕ Κορινθία, ΠΓΕ Κυκλάδες, ΠΓΕ Λακωνία, ΠΓΕ Λασίθι, ΠΓΕ Λέσβος, ΠΓΕ Λευκάδα, ΠΓΕ Μαγνησία, ΠΓΕ Μεσσηνία, ΠΓΕ Πέλλα, ΠΓΕ Πιερία, ΠΓΕ Ρέθυμνο, ΠΓΕ Σέρρες, ΠΓΕ Φλώρινα, ΠΓΕ Χανιά, ΠΓΕ Χαλκιδική, ΠΓΕ Χίος.

 

3. Περιοχών. Κρασιά με πολύ πιο αυστηρούς κανονισμούς οινοποίησης ως προς τα γεωγραφικά όρια, που σε πολλές περιπτώσεις αφορά ακόμα και ένα χωριό. Υπάρχει ακόμα και η περίπτωση, το δικαίωμα της αναγραφής της γεωγραφικής ένδειξης, να το έχει ένα και μόνο οινοποιείο. Και εδώ οι ποικιλίες και οι τύποι των κρασιών είναι αυστηρά καθορισμένα.

 

Οι περιοχές αυτές αλφαβητικά είναι : ΠΓΕ Άβδηρα, ΠΓΕ Άγιο Όρος, ΠΓΕ Αγορά, ΠΓΕ Αδριανή, ΠΓΕ Ανάβυσσος, ΠΓΕ Βελβεντός, ΠΓΕ Βίλιτσα, ΠΓΕ Βόρειες Πλαγιές Πεντελικού, ΠΓΕ Γεράνια Όρη, ΠΓΕ Ελασσόνα, ΠΓΕ Επανομή, ΠΓΕ Θαψανών Πάρου, ΠΓΕ Θήβα, ΠΓΕ Ικαρία, ΠΓΕ Ίλιον, ΠΓΕ Ίσμαρος, ΠΓΕ Κάρυστος, ΠΓΕ Κίσσαμος, ΠΓΕ Κλημέντι, ΠΓΕ Κοιλάδα Αταλάντης, ΠΓΕ Κορωπί, ΠΓΕ Κρανιά, ΠΓΕ Κραννώνας, ΠΓΕ Κως, ΠΓΕ Λετρίνα, ΠΓΕ Ληλάντιο Πεδίο, ΠΓΕ Μαντζαβινάτα, ΠΓΕ Μαρκόπουλο, ΠΓΕ Μαρτίνο, ΠΓΕ Μεταξάτα, ΠΓΕ Μετέωρα, ΠΓΕ Μέτσοβο, ΠΓΕ Νέα Μεσημβρία, ΠΓΕ Οπούντια Λοκρίδας, ΠΓΕ Παγγαίο, ΠΓΕ Παιανία, ΠΓΕ Παλλήνη, ΠΓΕ Παρνασσός, ΠΓΕ Πισάτις, ΠΓΕ Πλαγιές Αιγιαλείας, ΠΓΕ Πλαγιές Αίνου, ΠΓΕ Πλαγιές Αμπέλου, ΠΓΕ Πλαγιές Βερτίσκου, ΠΓΕ Πλαγιές Κιθαιρώνα, ΠΓΕ Πλαγιές Κνημίδας, ΠΓΕ Πλαγιές Πάικου, ΠΓΕ Πλαγιές Πάρνηθας, ΠΓΕ Πλαγιές Πετρωτού, ΠΓΕ Πυλία, ΠΓΕ Ριτσώνα, ΠΓΕ Σιάτιστα, ΠΓΕ Σιθωνία, ΠΓΕ Σπάτα, ΠΓΕ Σύρος, ΠΓΕ Τεγέα, ΠΓΕ Τριφυλία, ΠΓΕ Τύρναβος, ΠΓΕ Χαλικούνα.

Ως Οίνοι Ονομασίας Κατά Παράδοση  λογίζονται μόνο 2 τύποι κρασιών. Η παραδοσιακή Βερντέα Ζακύνθου (βλ. λεξικό Βερντέα) και η ρετσίνα.

 

Η ρετσίνα είναι θεσμοθετημένα το κατεξοχήν παραδοσιακό, ελληνικό οινοποιητικό προιόν. Για την παραγωγή της χρησιμοποιείται Σαββατιανό, Ροδίτης, καθώς και σε πολλές περιπτώσεις και οι δύο αυτες ποικιλίες μαζί. Σήμερα, στα πλαίσια μιας μεγάλης προσπάθειας που γίνεται για να μπορέσει να ξανακερδίσει η ρετσίνα την αίγλη του παρελθόντος, θα συναντήσουμε οινοποιήσεις και με άλλες ποικιλίες (Ασύρτικο, Ξινόμαυρο κ.α.).

 

Η ρετσίνα μπορεί φυσικά να παραχθεί μόνο στην Ελλάδα, σε όλη την επικράτειά της. Δικαίωμα αναγραφής όμως της περιοχής, έχουν μόνο αυτές που προέρχονται από 3 Π.Γ.Ε Περιφερειακές Ενότητες:

  • Ρετσίνα Αττικής

  • Ρετσίνα Βοιωτίας

  • Ρετσίνα Εύβοιας

 

Καθώς και αυτές που προέρχονται από 12 Π.Γ.Ε. Περιοχών:

 

  • Ρετσίνα Μεσογείων

  • Ρετσίνα Κορωπίου

  • Ρετσίνα Μαρκοπούλου

  • Ρετσίνα Μεγάρων

  • Ρετσίνα Παιανίας

  • Ρετσίνα Παλλήνης

  • Ρετσίνα Πικερμίου

  • Ρετσίνα Σπάτων

  • Ρετσίνα Θηβών

  • Ρετσίνα Γιάλτρων

  • Ρετσίνα Καρύστου

  • Ρετσίνα Χαλκίδας

Ως Απλοί Επιτραπέζιοι Οίνοι χαρακτηρίζονται όλα τα υπόλοιπα εμφιαλωμένα κρασιά που κυκλοφορούν στο εμπόριο, χωρίς βέβαια να υστερούν σε ποιοτικούς ελέγχους, υγειονομικούς και τεχνικούς.

 

Νομοθετικά επίσης είναι κατοχυρωμένες και κάποιες άλλες ενδείξεις που βλέπουμε πάνω στις ετικέτες των κρασιών.

  • Reserve. Χαρακτηρίζονται τα κρασιά Π.Ο.Π. και Ο.Π.Ε. με παλαίωση τουλάχιστον 3 ετών για τα ερυθρά και 2 ετών για τα λευκά.

  • Grand Reserve. Όταν η παλαίωσή τους είναι τουλάχιστον 4 έτη για τα ερυθρά και 3 έτη για τα λευκά.

  • Cava. Η ένδειξη Cava αφορά τους Π.Γ.Ε. οίνους, όταν αυτοί έχουν υποστεί παλαίωση 3 ετών για τα ερυθρά και 2 ετών για τα λευκά.

 

Τέλος, υποχρεωτική είναι και η αναγραφή των παρακάτω, στην ετικέτα του κρασιού.

 

  • Ο αλκοολικός του βαθμός επί τοις εκατό.

  • Η κατηγορία του. (Π.Ο.Π, Π.Γ.Ε, Ονομασία Κατά Παράδοση, Επιτραπέζιος)

  • Ο τόπος παραγωγής του (αν το κρασί είναι Π.Ο.Π.) ή ο τόπος εμφιάλωσής του (για όλα τα υπόλοιπα)

  • Το όνομα και η διεύθυνση του εμφιαλωτή. *Σε πολλές περιπτώσεις θα δούμε ή έναν κωδικό που έχει δώσει το Χημείο του Κράτους.

  • Ο όγκος του κρασιού. *Συνήθως είναι φιάλες των 750ml.

  • Η ένδειξη “Περιέχει Θειώδης” αν και εφόσον αυτός περιέχει.

δείτε τον ελληνικό χάρτη των ζωνών Π.Ο.Π. εδώ

bottom of page