Θυμάμαι τον Οβελίξ, που μικρός έπεσε μέσα στην χύτρα με το μαγικό φίλτρο, με αποτέλεσμα να αποκτήσει αυτή την τεράστια δύναμη.
Γνωρίζοντας τον Αλέξανδρο Σακκά, και γνωρίζοντας ότι μικρός του άρεσε να χαζεύει από το παράθυρο του πατρικού του σπιτιού, στην απέναντι ταβέρνα, τα βαρέλια με το κρασί, εμένα δεν μπορεί να μου βγει από το μυαλό, ότι μάλλον έπεσε και αυτός μέσα σε ένα από αυτά, με απότελεσμα σήμερα στις φλέβες του, να κυλάει κρασί αντι για αίμα!
Για το ποιός είναι ο Αλέξανδρος Σακκάς, δεν νομίζω πως χρειάζονται πολλές ιδιαίτερες συστάσεις. Αν πάλι υπάρχει κάποιος που μπορεί να μην τον γνωρίζει(!), γράψτε το όνομά του στο ψαχτήρι της google, και απολάυστε τον.
Από την άλλη, για μένα ο Αλέξανδρος Σακκάς, εκτός των άλλων, είναι ένας λάτρης και πιστός υπήκοος της ευρύτερης έννοιας, κρασί.
Με τον Αλέξανδρο Σακκά, είχα την τύχη και την τιμή να γνωριστώ στην έκθεση των οίνων της Πελοποννήσου στην Αθήνα. Από κει, αλλά και από τα διάφορα posts που ανεβάζει κατά τακτούς καιρούς στα social media, κατάλαβα ότι έχει μια στεναχώρια και μια πικρία για το τι συμβαίνει σήμερα στο ελληνικό κρασί. Όταν ξαναβρεθήκαμε στον ίδιο χώρο, για την γιορτή των αφρωδών οίνων, αυτή η στεναχώρια που είχα διακρίνει (όχι και πολύ δύσκολα η αλήθεια είναι), είχε φτάσει πια σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Αυτό ήταν και το έναυσμα, πέρα από την τόσο ισχυρή προσωπικότητά του, χωρίς ίχνος κολακείας, να του ζητήσω κάποια στιγμή να μπορέσουμε να τα “πούμε” καλύτερα. Αφού δέχτηκε την πρότασή μου, και τον ευχαριστώ και δημοσίως γι’αυτό, κλείσαμε το ραντεβού για 3 μέρες μετά. Από το σπίτι του στo Kαβούρι εκείνος, από το δικό μου στη Σαντορίνη εγώ. Η συζήτηση έγινε μέσω Skype.
-Σε ποιό σημείο βρίσκεται το ελληνικό κρασί σήμερα;
Νομίζω ότι το κρασί βρίσκεται σε ένα κρίσιμο και ίσως ντελικάτο σημείο, και πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία αυτή η συγκηρία να γίνει επικίνδυνη. Ενώ από την μια έχει καταφέρει το κρασί σαν επαγγελματικός κόσμος, σαν οινοποιία, σαν περιοχές, είτε ονομασίας προελεύσεως, είτε σαν άλλες, να κάνει συνεχή ποιοτικά άλματα προς τα πάνω και να έχουμε εντυπωσιακά ελληνικά κρασιά, που είναι κατά την προσωπική μου γνώμη έτοιμα για το μεγάλο άλμα προς το “μεγάλο” πλέον κρασί. Ενώ λοιπόν από την μια έχουμε το τόσο εντυπωσιακό φαινόμενο, από την άλλη πάρα πολλοί άνθρωποι του κρασιού δεν αντιλαμβάνονται ούτε τον ανταγωνιστικό χώρο στον οποίο κινούνται, ούτε έχουν μια ρεαλιστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας, αλλά κυρίως αυτό που με ανησυχεί εμένα είναι αυτό που προσωπικά εκτιμώ ως πλήρη έλλειψη κατανόησης των τεράστιων αναγκών προβολής, όχι διαφήμισης, αλλά προβολής. Δημιουργίας ταυτότητας και προώθησης της εικόνας του στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Αυτό που με ανησυχεί επίσης πάρα πολύ είναι πως τώρα μόλις που η Ελλάδα έχει φτάσει στο σημείο που έχει φτάσει, ο κόσμος του κρασιού σκέφτηκε τις εξαγωγές. Δεν είναι δυνατόν στον 21ο αιώνα, να σκεφτόμαστε με την λογική του “στερνή μου γνώση να σε ειχα πρώτα” ή να κάνουμε πράγματα εκ των υστέρων. Πρέπει να προνοούμε...
-Δηλαδή έχει περάσει το τρένο;
Πιστεύω, και αυτή είναι καθαρά η προσωπική μου γνώμη, πως είμαστε μια ανάσα απόσταση, ένα τσικ, από το να περάσει οριστικά και μετά να μην ξαναπεράσει ποτέ.
Να συνεχίσω βέβαια και να πω ότι αυτό που με ανησυχεί έχει άλλες δυο κατευθύνσεις.
Από την μια, οι πωλήσεις του κρασιού συνολικά χωρίς ποιοτικές διακρίσεις (ελληνικού και ξένου, χύμα και εμφιαλωμένου) έχουν πέσει κατά 50%. Δημόσια κανείς δεν το αναγνωρίζει. Αυτό λοιπόν λέγεται στρουθοκαμηλισμός! Μάλιστα, κατά καιρούς βγαίνουν κάποιοι άνθρωποι και λένε, τι καλά που πάει το ελληνικό κρασί. Δεν ξέρω σε τι εξυπηρετεί αυτό; Ποιες ανάγκες και προτεραιότητες; Συνωμοσιολόγος δεν θα γίνω στα 63 μου χρόνια, αλλά απορώ και ενίσταμαι!
Η μια κατεύθυνση είναι αυτή.
Το άλλο καθοριστικό σημείο/δεδομένο, είναι ότι το ελληνικό ποιοτικό εμφιαλωμένο κρασί αξιώσεων, είναι ακριβό. Πάρα πολύ ακριβό.
Δεν με νοιάζει καθόλου που θα τονιστεί, αφού πρέπει! Όταν στην Ελβετία ως παράδειγμα, υπάρχει εξαίρετο ιταλικό κρασί 4 ευρώ, τρελαίνεσαι. Ένα ελληνικό κρασί αντιστοίχως, αυτού του επιπέδου έχει 10-12 ευρώ ! Αυτό δεν θέλουν να το παραδεχτούν. Με κάνει να σκεφτώ, γιατί εκτός από επαγγελματίας είμαι και καταναλωτής, ότι δεν είναι εύκολο να αγοράζω τα ακριβά κρασιά. Και όταν λέω ακριβά, δεν εννοώ εκείνες τις εξωφρενικές τιμές, και από ελληνικές ποικιλίες σταφυλιού, 50 ευρώ. Με πιάνει ανατριχίλα!
Γι’αυτό και ανησυχώ.
Επιπλέον να δώσω και μια τρίτη διάσταση που με ανησυχεί;
Η για χρόνια επιμονή των ελλήνων οινοποιών να φτιάχνουν κρασιά από διεθνείς ποικιλίες. Ποιός είπε ότι δεν μου αρέσει εμένα το Cabernet Sauvignon, το Merlot και το Chardonnay; Μου αρέσουν και τα λατρεύω, αλλά υπάρχει κάτι που λέγεται εθνική ταυτότητα ως παράγων επιτυχίας των επιχειρηματικών προσπαθειών. Από άποψη εθνική, αλλά και από αισθητήριο κριτήριο του business, των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν πρέπει να μαγειρεύουν. Όχι τώρα ξαφνικά, πάνε όλοι και φυτεύουν Μαλαγουζιά για παράδειγμα ή Αγιωργίτικο ή οινοποιεία από άλλες περιοχές που έχουν φτιάξει το όνομα και την καριέρα τους με διεθνείς ποικιλίες, πάνε τώρα στη Σαντορίνη και ετοιμάζουν εκεί οινοποιεία μιας και είναι στα πάνω του το Ασύρτικο.
Τα ψέμματα τελείωσαν!
Όλα αυτά τα πράγματα σου προκαλούν ανατριχίλα.
Επίσης: δεν έχουν σημασία στην αγορά οι δυο-τρεις χιλιάδες οινόφιλοι. Σημασία έχει ο μέσος καταναλωτής που τον έχουμε χάσει και πρέπει να κινητοποιήσουμε την φαιά μας ουσία και όλες μας τις ικανότητες για να τον ξανακερδίσουμε. Να ξαναέρθει ή μάλλον να έρθει γιατί δεν ήταν ποτέ, το καλό επώνυμο εμφιαλωμένο κρασί στο καθημερινό τραπέζι όλων των οικογενειών. Να πάψουν να είναι τα εστιατόρια και τα wine bars χώροι κοινωνικής επίδειξης, αλλά να γίνουν πραγματικοί χώροι απόλαυσης του κρασιού.
Ναι, βρισκόμαστε σε ένα δύσκολο-κομβικό σημείο.
-Κάνουν κακό τα wine bars;
Ασφαλώς όχι, για όνομα του Θεού! Δεν κάνουν κακό, αλλά δεν φτάνει. Όπως κάποτε νομίζαμε στην αγορά, το νόμιζα και εγώ, ότι ο καφές espresso σκίζει. Ένας από τους γνωστότερους εισαγωγείς ιταλικού καφέ μου είχε πει «ξύπνα, τίποτα από αυτά δεν υπάρχει! Ο ελληνικός καφές είναι ο πρώτος σε νούμερα.» Όπως στον καφέ, έτσι και στο κρασί, όπου έχουμε θορυβώδη επάνοδο του χύμα, αλλά συνολική πτώση των πωλήσεων κατά 50%.
Δεν γίνεται να παίρνουμε τις επιθυμίες μας για πραγματικότητα.
Είδα πρόσφατα γνωστό πωλητή ενός πολύ γνωστού οινοποιείου να είναι ενθουσιασμένος “με την πορεία του κρασιού”!!!
Μισή ώρα μαλώναμε για να τον κάνω να καταλάβει, πως το να χαίρεται για την πορεία του οινοποιείου στο οποίο εργάζεται, είναι πάρα πολύ καλό και σημαντικό, αλλά δεν πρέπει να μπερδεύουμε την πορεία του οινοποιείου μας, με την πορεία του κρασιού συνολικά.
-Άρα υπάρχει τόσο μεγάλη απόκλιση από τα ξένα κρασιά τα οποία πωλούνται 100-170 ευρώ και ακόμα περισσότερο;
Όχι. Εγώ πρόσφατα πήρα δύο γαλλικά κρασιά, το ένα 6,5 ευρώ και το άλλο 7,5 και είναι μια χαρά. Όχι. Είναι μη ρεαλιστικό.
Εντάξει να πουλάμε μια Κορμιλίτσα Gold (που είναι και θέμα marketing και το λέω με τη θετική έννοια αυτό) στην Μόσχα στους ολιγάρχες έως και 500 ευρώ στο εστιατόριο, αλλά δεν είναι καλό αυτό. Φεύγει το κρασί από τον μέσο καταναλωτή και σιγά-σιγά χάνει το πραγματικό κοινό του. Για να μην παρεξηγηθεί αυτό που λέω, η κατάστασή γίνεται επικίνδυνη γιατί ως εικόνα και ως συμβολισμός, το κρασί φεύγει από το φυσικό κοινό του και η τύχη του κυμαίνεται ανάλογα με τις διαθέσεις των βαθύπλουτων και των ολιγαρχών.
Θέλω να πω, ότι οφείλουν να υπάρχουν και πρέπει να υπάρχουν κρασιά για όλα τα βαλάντια. Γιατί είναι μεν γοητευτικό για τα οιονοποιεία να μπορούν να φτιάχνουν αυτά τα πανάκριβα ελληνικά κρασιά -που βέβαια οφείλουν να είναι και εξαιρετικά ποιοτικά και αψεγάδιαστα- αλλά και από την άλλη, αν πραγματικά έχουμε λίγο μυαλό στο κεφάλι μας και μας ενδιαφέρει να κάνουμε λεφτά, πρέπει να καλύπτουμε όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλο το εύρος της αγοράς. Να έχουμε κρασιά φθηνά αλλά ωραία, απολαυστικά και τίμια. Όχι να φτάσουμε στο άλλο άκρο, τώρα ειδικά με την κρίση, και να φτιάχνουμε ξυδιάδες και νεροπλύματα για αυτούς που μπορούν να δώσουν λίγα χρήματα. Χρειάζονται πάρα πολλά πράγματα για το κρασί.
Να πω και το άλλο που μου φέρνει ανατριχίλα;
Είμαι 63 ετών και πηγαίνοντας στις εκθέσεις και βλέποντας ένα σωρό καλοβαλμένους πιτσιρικάδες, όχι τίποτα ανεκδιήγητους, να πηγαίνουν στους οινοποιούς που τυγχάνει να παράγουν μόνο λευκά κρασιά και να τους λένε «δωσε μου ένα κόκκινο ξηρό», καταλαβαίνω ότι η πρόοδος που έχει γίνει από τότε που ξεκίνησα (νεαρός κι'εγώ) είναι ελάχιστη. Καταλαβαίνουμε τι κρύβει αυτό το πράγμα;
Συμπεριφορά που μοιάζει με το U.F.O! Οι καταναλωτές που μιλάνε μετα λόγου γνώσεως, που έλεγαν οι παλιοί, ή οι οινόφιλοι που είναι πραγματικά ενημερωμένοι, είναι λίγοι-ελάχιστοι.
-Να γυρίσω λίγο πίσω και να πω ότι, πριν λίγες μέρες συζητώντας με τον Πάρι Σιγάλα, μου είπε ότι πιστεύει πως θα ήταν καλό κάποια κρασιά, όπως για παράδειγμα το Ασύρτικο Σαντορίνης, να είναι ακόμα και στα 100 ευρώ, για να προσδιοριστεί η ποιότητά του και η ποιότητα του αμπελώνα.
Είναι φίλος ο κύριος Σιγάλας και τον γνωρίζω από πάρα πολλά χρόνια, πολύ πριν γίνει οινοποιός. Έχει και αυτός, όπως όλοι μας άλλωστε, τις ιδιαιτερότητες του.
Μιλάμε σοβαρά τώρα; Να φτάσει ο Πάρις Σιγάλας, ένας άνθρωπος μυαλωμένος και σημαντικός, που λέει και κάνει πράγματα σημαντικά, να επιχειρηματολογεί με τον αφοριστικό τρόπο ενός ταξιτζή, που μου έλεγε ότι πρέπει να μπει ρύθμιση, και το ταξί από αεροδρόμιο στην Βάρκιζα να κοστίζει 70 ευρώ, όχι βρε αδερφέ! Δεν μου αρέσει!
Δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιούμε τέτοια επιχειρήματα, ούτε φυσικά ονειρεύομαι καμιά ιδεατή κοινωνία, όπου όλα τα ακριβά κρασιά “να έρθουν στο λαό”. Πρέπει να μπορεί όμως να πίνει και ο απλός κόσμος καλά κρασιά. Δεν μιλάω ας πούμε για Grand Cru της Βουργουνδίας ή του Μπορντώ, που αυτού του τύπου τα κρασιά πρέπει να εκπαιδευτείς πολύ για να τα καταλάβεις, καθώς συντρέχουν μια σειρά παράγοντες για την κατανόηση τους. Έχει όμως και αλλού πορτοκαλιές που κάνουν ωραία πορτοκάλια.
Τα καλά κρασιά είναι πολλών ειδών.
-Αν βγάλουμε προς τα έξω ένα φθηνό κρασί, εντάξει θα πουλήσουμε, μήπως χαρακτηριστούμε όμως σαν τους κινέζους;
Δηλαδή μαζικοί φθηνοί παραγωγοί;
Αστειευόμαστε; Τί φτηνοί; Είναι δυνατόν χτες που πήγα και ψώνισα να βλέπω τα κρασιά (δεν έχει σημασία αν ήταν από ελληνικές ή διεθνείς ποικιλίες, δεν είναι αυτό το θέμα μας αυτή τη στιγμή) 28 και 30 ευρώ! Ο κόσμος έπαιρνε δίλιτρο «τάδε».
Άλλο φτηνιάρικο και άλλο φθηνό!
-Πώς πιστεύετε πως μπορεί να αλλάξουν τα πράγματα;
- Εδώ δεν μπορώ να απαντήσω με σιγουριά και βεβαιότητα. Εν οίδα, ότι ουδέν οίδα.
Με ξεπερνάει η κατάσταση αυτή...